Skip to content
Korekto
  • O nas
    • Fakty o Korekto
    • Nasi Klienci
    • O nas
    • Nasz Zespół
  • Oferta
    • Korzyści
    • Jak zamówić
  • Realizacje
  • Cennik
  • Blog
  • Sklep
  • Kontakt
  • Polecaj i zarabiaj
    • Zaloguj się
  • Bezpłatna wycena
    Bezpłatna wycena
Korekto
  • O nas
    • Fakty o Korekto
    • Nasi Klienci
    • O nas
    • Nasz Zespół
  • Oferta
    • Korzyści
    • Jak zamówić
  • Realizacje
  • Cennik
  • Blog
  • Sklep
  • Kontakt
  • Polecaj i zarabiaj
    • Zaloguj się
  • Bezpłatna wycena
    Bezpłatna wycena

Blog

Wróć

18.08 2015

Eureka! Słów kilka o panu Zabłockim i jego mydle

kategorie: Ciekawostki i chochliki

Kiedy rozmawiamy z innymi ludźmi, nierzadko używamy zwrotów, które traktują nie wprost o danej sytuacji bądź wydarzeniu. Ile razy usłyszeliśmy, że druga osoba kupiła kota w worku albo uciekała tam, gdzie pieprz rośnie? W takich momentach nikt przecież nie odbiera tego typu informacji w sposób dosłowny.

Byłoby co najmniej okrucieństwem zamknąć żywe stworzenie w opakowaniu, a ucieczka w miejsce uprawy pieprzu bezsensownym pomysłem (źródłem tego powiedzenia jest fakt, że pierwsze plantacje pieprzu powstały ok. 1000 lat temu na terenie Indii – odwołanie do odległości z punktu widzenia Europejczyków). Podobnie, kiedy wokalista zespołu Pidżama Porno śpiewa w jednym ze swoich utworów o kieszeniach pełnych czereśni, nie mówi o owocach zrywanych z drzewa, lecz o uczuciu rozpierającego szczęścia.

Wyrażenia, o których mowa, to nic innego, jak związki frazeologiczne. Poszczególnych wyrazów tworzących zdanie nie odczytuje się tu osobno, lecz jako nierozdzielną całość, która odsyła do przypisanego jej znaczenia. Co ciekawe, w przełożeniu na język obcy nasz związek nie może być tłumaczony słowo w słowo, ponieważ obcokrajowiec nie zrozumie przekazu. Świetnie obrazującym przykładem tego typu zabiegów jest zwrot: Too many cooks spoil the broth, który po polsku znaczy: Zbyt wielu kucharzy psuje rosół – nie tylko nie istnieje taki związek w naszym języku, ale również nie brzmi on jasno. Podobnie ma się przypadek sześciu kucharek w naszym ojczystym powiedzeniu. Where there are six cooks, there are no food to eat, czy tak?

Frazeologizmy mają znaczenie symboliczne. Funkcjonują w naszym języku od zarania dziejów. Ich zadaniem jest ubarwienie języka oraz urozmaicenie konwersacji. Pytanie, czy znamy je wszystkie i czy wiemy, jaką cechują się etymologią? A nuż, widelec, trafi się takie, które znamy doskonale! Nie chodzi tutaj oczywiście o sztućce, których używamy w trakcie spożywania posiłku. W ww. zwrocie usytuowana jest gra językowa, polegająca na podobieństwie wyrazów: nóż oraz nuż – to ostatnie to wyraz o charakterze ekspresywnym, nadający wypowiedzi charakter nadziei bądź obawy nadchodzącego wydarzenia. Należy mieć oczy szeroko otwarte, a komu oleju w głowie nie brakuje, ten zrozumie w mig, co kryje się pod danym wyrażeniem. Podstawą wyrażenia mieć olej w głowie jest metaforyczne ujmowanie głowy jako mechanizmu (podobnego w działaniu do samochodu), który potrzebuje, aby go naoliwić, żeby pozostawał sprawny. Pochodzi ono prawdopodobnie z powieści Hanny Ożogowskiej pt.: Głowa na tranzystorach, która ukazuje taki obraz pracy mózgu (myślenia jako napędzanego procesu). Dziś oznacza mówienie o kimś mądrym, rozsądnym z uznaniem lub podziwem.

Co z naszym panem Zabłockim? Otóż jest to postać historyczna. Cyprian Zabłocki (bo tak się nazywał) to polski XVIII-wieczny ziemianin, słynący z oryginalnych inwestycji, które niewielkim kosztem miały przynieść mu wielkie pieniądze, a skończyły się totalną porażką finansową. Związek frazeologiczny wyjść na czymś jak Zabłocki na mydle ma swoje źródło w legendzie, wg której pan Zabłocki, chcąc uniknąć opłaty celnej za przewóz z Gdańska do Prus drogocennego niegdyś mydła, ciągnął swą barką zanurzone w wodzie wodoszczelne skrzynie załadowane towarem. Opakowanie jednak okazało się wadliwe, co poskutkowało rozpuszczeniem się mydła w wodzie. Bohater naszej historii uniknął opłaty celnej, jednak stracił przy tym zainwestowany majątek. Etymologia niesie ze sobą morał, z którego wynika znaczenie frazeologizmu.

Związki frazeologiczne cechują się rozmaitą etymologią. Mają swoje źródło w Biblii (np. owoc niezgody, wdowi grosz), mitologii (syzyfowe prace, pięta Achillesa), ale także w literaturze i historii (walczyć z wiatrakami czy pyrrusowe zwycięstwo). Wielką część tego typu wyrażeń, zwrotów i fraz stanowią takie, które pochodzą z rutynowych zajęć życia codziennego, jak: w gorącej wodzie kąpany, siedzieć z założonymi rękami, żyć jak pies z kotem czy czepiać się jak pijany płotu. Podstawą współczesnych związków są również dawne obyczaje, jak podawanie komuś czarnej polewki lub dolewanie oliwy do ognia.

Tytułowa eureka natomiast ma swoje pochodzenie w filozofii antycznej. Z greki heureka oznacza znalazłem, a pochodzi od okrzyku Archimedesa, starożytnego filozofa i matematyka, który podczas kąpieli zauważył zanurzające się w wodzie przedmioty i tym samym doszedł jako pierwszy do wniosku, że ważą one tyle, ile wyparta przez nie woda. Podekscytowany swoim odkryciem wybiegł – według legendy – mokry na ulicę i radosnym okrzykiem przekazał innym swą nowinę. Dzięki temu również my dziś możemy posługiwać się tym zwrotem bez obawy, że nie zostaniemy zrozumiani, mimo że znajomość greki (zwłaszcza starożytnej) współcześnie należy raczej do rzadkich umiejętności – to taki rara avis, biały kruk wśród języków.

korekto-tylak

Joanna Tylak – absolwentka filozofii na Uniwersytecie Wrocławskim oraz magister antropologii kulturowej. Obecnie studentka II stopnia edytorstwa. Interesuje się reklamą oraz fotografią.

Poleć artykuł znajomemu

Zostaw komentarz Anuluj odpowiedz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Najnowsze artykuły

„Żółwie aż do końca. Czy warto szczepić dzieci?” [opieka redakcyjna i patronat: Korekto.pl]

27 września 2023

Korekto rekrutuje – praca zdalna dla zdolnych! [TYLKO korektorzy obcojęzyczni!]

20 września 2023

Sebastian Hanc: „Klucz DO” [opieka redakcyjna i patronat: Korekto.pl]

30 kwietnia 2023

Rafał Ganowski: „Gotówka to wolność” [opieka redakcyjna: Korekto.pl]

24 kwietnia 2023

A. K. Lockwood: „Klątwa upadłego miasta” [opieka redakcyjna i patronat: Korekto.pl]

24 kwietnia 2023

Skontaktuj się z nami

Zapraszamy do sprawnego
kontaktu e-mail”.

  • kontakt@korekto.pl

*aby uzyskać wycenę, prześlij plik lub podaj liczbę znaków ze spacjami
(sama liczba stron nie wystarczy, ponieważ w zależności od formatowania jeden tekst może liczyć 1300-1400, a inny nawet ponad 4000 znaków na stronie).

  • O nas
  • Oferta
  • Realizacje
  • Cennik
  • Blog
  • Kontakt
  • O nas
  • Oferta
  • Realizacje
  • Cennik
  • Blog
  • Kontakt
  • O nas
  • Oferta
  • Realizacje
  • Cennik
  • Blog
  • Kontakt
  • O nas
  • Oferta
  • Realizacje
  • Cennik
  • Blog
  • Kontakt
  • Zaloguj się
  • Zaloguj się
  • Zaloguj się
  • Zaloguj się

Twórcą Korekto jest dr Maciej Dutko. Pierwsze korekty wykonywał w 1996 r.; w latach 2002-2006 był redaktorem naczelnym Telegazety i stron WWW w TVP Wrocław, a w 2008 r. uzyskał stopień doktora w Zakładzie Książki Współczesnej i Edytorstwa UWr.

Dziś Korekto jest liderem w branży: najlepsi redaktorzy każdego roku sprawdzają ok. 40 mln znaków (to tyle, co 200 średniej grubości książek).

Korekto.pl jest częścią Grupy Dutkon.pl Ltd.

 

Grupa Dutkon.pl Ltd
Unit 4E Enterprise Court, Farfield Park
Rotherham, England S63 5DB
Company No.: 08664043
Bank: ING 50105015751000009031077242

Korespondencja:
ul. Mączna 1/15, 54-131 Wrocław

Nasze firmy:

Evolu.pl – blog, księgarnia i szkolenia biznesowo-rozwojowe

Korekto.pl – profesjonalna korekta i redakcja tekstów

Audite.pl – audyty i poprawa ofert na Allegro oraz stron WWW

CzasNaProjekt.pl – projekty kuchni i łazienek

Zakrzewska.art – projekty logotypów, grafika, fotografia

Nasze szkolenia:

“E-biznes do Kwadratu” – szkolenie dla e-sprzedawców (tworzenie skutecznych ofert)

“Zen obsługi e-klienta” – szkolenie dla e-sprzedawców (specyfika obsługi e-klienta)

“Zen negocjacji” – szkolenie z podstaw negocjacji (dla każdego)

Nasze książki:

“Mucha w czekoladzie” – przypowieści w stylu zen (biznes, sukces, schematy)

“Targuj się!” – poradnik przygodowy nt. codziennych negocjacji

“Nieruchomościowe seppuku” – książka nt. błędów w ofertach nieruchomości

“Efekt tygrysa” – pierwsza polska książka nt. budowania marki osobistej

“Biblia e-biznesu” – najważniejsza książka dla e-przedsiębiorców

“Prawo w e-biznesie” – prawne aspekty e-handlu dla e-przedsiębiorców

“E-biznes. Poradnik praktyka” – bestsellerowy poradnik dla e-sprzedawców

“E-biznes po godzinach” – poradnik dla e-przedsiębiorców

  • © 2013-2023 Grupa Dutkon.pl Ltd.
  • Polityka prywatności
  • Made by
Zarządzaj zgodami plików cookie
Aby zapewnić jak najlepsze wrażenia, korzystamy z technologii, takich jak pliki cookie, do przechowywania i/lub uzyskiwania dostępu do informacji o urządzeniu. Zgoda na te technologie pozwoli nam przetwarzać dane, takie jak zachowanie podczas przeglądania lub unikalne identyfikatory na tej stronie. Dane osobowe/pliki cookie mogą być wykorzystywane do personalizacji reklam.  Brak wyrażenia zgody lub wycofanie zgody może niekorzystnie wpłynąć na niektóre cechy i funkcje.
Funkcjonalne Zawsze aktywne
Przechowywanie lub dostęp do danych technicznych jest ściśle konieczny do uzasadnionego celu umożliwienia korzystania z konkretnej usługi wyraźnie żądanej przez subskrybenta lub użytkownika, lub wyłącznie w celu przeprowadzenia transmisji komunikatu przez sieć łączności elektronicznej.
Preferencje
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest niezbędny do uzasadnionego celu przechowywania preferencji, o które nie prosi subskrybent lub użytkownik.
Statystyka
Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do celów statystycznych. Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do anonimowych celów statystycznych. Bez wezwania do sądu, dobrowolnego podporządkowania się dostawcy usług internetowych lub dodatkowych zapisów od strony trzeciej, informacje przechowywane lub pobierane wyłącznie w tym celu zwykle nie mogą być wykorzystywane do identyfikacji użytkownika.
Marketing
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest wymagany do tworzenia profili użytkowników w celu wysyłania reklam lub śledzenia użytkownika na stronie internetowej lub na kilku stronach internetowych w podobnych celach marketingowych.
Zarządzaj opcjami Zarządzaj serwisami Manage {vendor_count} vendors Przeczytaj więcej o tych celach
Zobacz preferencje
{title} {title} {title}